Skupianie się na dawnych sukcesach może pomóc w radzeniu sobie z podejmowaniem decyzji. Doświadczanie negatywnych emocji, które są nierozłącznym elementem zaburzeń związanych z obniżeniem nastroju czy zaburzeń o podłożu lękowym niesie za sobą skutki w postaci trudności, a nawet niemożności w podejmowaniu decyzji. Zmagając się z lękiem, depresją czy też pogorszonym nastrojem możemy odczuwać niepewność, której towarzyszy znaczna trudność w podejmowaniu decyzji – zarówno tych dużych, jak i małych.
W badaniu opublikowanym pod koniec 2020 roku w czasopiśmie eLife Ch. Gange i wsp. uzyskali w badaniu wyniki, zgodnie z którymi osoby, które miały wyższy poziom lęku i depresji były w niższym stopniu zdolne do przystosowania się do zmiennych sytuacji. Korelacja ta nie wskazuje na zależność przyczynową pomiędzy poziomem lęku czy depresji a zdolnością adaptacji, dlatego nie możemy mówić, by jedno wynikało z drugiego – a jedynie, że współwystępują ze sobą.
Czym jest zdolność do adaptacji i dlaczego jest ważna?
Jest to umiejętność adekwatnego reagowania na zmieniające się sytuacje. Mechanizm ten ma podłoże biologiczne, adaptacji podlegają nie tylko ludzie ale i zwierzęta. To umiejętność dostosowania się do zmiennych warunków środowiska niegdyś wyznaczała kto przeżyje, a kto nie. Obecnie niska zdolność adaptacji wśród ludzi nie sprawi, że umrzemy z braku pożywienia, jak to miałoby to miejsce kiedyś. Może za to sprawić, że będziemy odczuwać w wyniku tego silne cierpienie.
Co możemy zrobić?
Odpowiedź wydaje się prosta, choć wymaga determinacji i przede wszystkim chęci do zaangażowania się w proces zmiany. Za tym co odczuwamy wobec szybko zmieniającej się sytuacji, jak i wszelkich innych wydarzeń w naszym życiu odpowiadają nasze przekonania o samym sobie i o świecie. Kiedy dotrzemy do naszych przekonań jesteśmy w stanie zweryfikować ich prawdziwość i przy odpowiednim wsparciu zmienić – na tym w skrócie polega terapia poznawczo-behawioralna. Sonia Bishop, badaczka, która wraz z zespołem w 2015 roku przeprowadziła badanie na temat popełniania błędów w podejmowaniu decyzji przez osoby z wysokim poziomem lęku, sugeruje, że terapie bazujące na elemencie poznawczym zachęcają do skupienia się na dawnych sukcesach mogą stanowić użyteczną modyfikację zachowań ponieważ sprawia to, że podjęcie decyzji staje się mniej trudne.
Źródła:
- Gange Ch, Zika O, Dayan P, Bishop SJ. Impaired adaptation of learning to contingency volatility in internalizing psychopatology. eLife. 2020
- Browning M, Behrens TE, Jocham G, O’Reilly JX, Bishop SJ. Anxious individuals have difficulty learning the causal statistics of aversive environments. Nat Neurosci. 2015
