Niezależnie od tego, czy masz członka rodziny, który wydaje się przygnębiony, czy przyjaciela, który wydaje się niespokojny, może być ci ciężko nawiązać rozmowę o jego zdrowiu psychicznym. Z tego powodu przygotowaliśmy siedem pytań które pomogą ci rozpocząć dyskusję na ten często drażliwy temat.
Po pierwsze pamiętaj, że nie powinieneś ignorować potencjalnego problemu ze zdrowiem psychicznym tylko dlatego, że czujesz się niezręcznie, pytając o to. Druga osoba może chcieć porozmawiać o tym, jak się czuje, ale po prostu nie jest pewna, w jaki sposób wyrazić swoje obawy.
Zadanie proponowanych przez nas pytań może zachęcić drugą osobę do dialogu na temat swojego stanu psychicznego, a na pewno jasno zakomunikuje Twoją troskę o osobę z którą rozmawiasz.
Oczywiście nie traktuj tej listy jako listy kontrolnej. Nikt nie chce czuć się przesłuchiwany. Ale spróbuj rozpocząć rozmowę, zadając pytanie lub dwa. Jeśli twój rozmówca nie będzie zainteresowany podjęciem tematu, to w porządku. Możesz zapytać ponownie w innym czasie.
1. Jak masz ostatnio samopoczucie?
„Jak się masz?” jest najczęściej używany jako figura retoryczna. Zwykle generuje przyjemną odpowiedź, np. „Dobrze, dziękuję, że pytasz”.
Jeśli jednak naprawdę chcesz wiedzieć, jak ktoś się czuje, zapytaj o to w trakcie konwersacji a nie na samym początku. Przerwij tym pytaniem zwykłe pogaduchy i pokaż drugiej osobie, że naprawdę chcesz poznać jej samopoczucie.
Możesz zwrócić uwagę na obserwację typu: „Zauważyłem, że ostatnio nie chodziłeś na spacery. Czy wszystko w porządku?”
Albo możesz nawiązać do trudnych doświadczeń, przez które przeszedł twój rozmówca, mówiąc np.: „Chciałem zapytać, jak się masz, odkąd umarł twój pies?”.
Daj drugiej osobie czas na odpowiedź bez żadnych przerw. Uważaj, aby nie żartować, w celu złagodzenia napięcia. Zamiast tego pokaż, że potrafisz poradzić sobie z bólem drugiej osoby, jeśli zdecyduje się nim podzielić.
2. Jak ostatnio wygląda twój poziom stresu?
Czasami łatwiej jest mówić o zewnętrznej sile, takiej jak stres, niż o wewnętrznym problemie, takim jak lęk. Dlatego pytanie kogoś o poziom stresu może wydawać się mniej groźne niż zwykłe pytanie o stan psychiczny. Może to jednak doprowadzić do podobnej rozmowy na temat zdrowia psychicznego.
3. Czy nie masz ostatnio problemów z jedzeniem albo spaniem?
Czasami ludzie czują się komfortowo, dzieląc się namacalnymi dowodami, że cierpią, nie mówiąc, że tak naprawdę cierpią. I dość często na sen i apetyt wpływa zdrowie psychiczne. Dlatego ktoś, kto przeżywa trudności, może powiedzieć: „Ostatnio nie byłem głodny” lub „Nie spałem przez cały tydzień”.
Odpowiedzi na te pytania mogą dać ci okazję do dalszej rozmowy. Okazuj empatię, uznając ich ból, i daj jasno do zrozumienia, że chcesz, aby poczuli się lepiej. Możesz powiedzieć coś w stylu: „To musi być naprawdę męczące. Czy myślałeś o rozmowie na ten temat z lekarzem?”
4. Czy jest coś, o czym chciałbyś porozmawiać?
Czasami ludzie potrzebują pewności, że można rozmawiać na trudne tematy. Zaproszenie ich do tego może przenieść rozmowę z powierzchownych tematów do bardziej znaczących tematów.
Jeśli nie są zainteresowani rozmową o czymkolwiek, nie naciskaj. Po prostu daj im znać, że chcesz słuchać, jeśli kiedykolwiek będą chcieli porozmawiać.
5. Czy byłbyś skłonny z kimś porozmawiać?
Twoi rozmówcy mogą już rozważać rozmowę z terapeutą jednak w dalszym ciągu się wahać. Zapytanie ich, czy rozważyliby profesjonalną pomoc w sposób nieoceniający, mogłoby ich do tego zachęcić. Jeśli o tym nie pomyśleli, wspomnienie terapii może przynajmniej otworzyć ich umysł na ten pomysł.
Zadanie tego pytania może również pokazać, że nie ma potrzeby wstydzić się wizyty u terapeuty. Jeśli okażą zainteresowanie uzyskaniem pomocy, możesz zaproponować, że pomożesz im umówić się na spotkanie, a nawet zaproponować, że pojedziesz jako wsparcie.
6. Co mogę dla ciebie zrobić?
Codzienne zadania stają się znacznie trudniejsze, gdy masz problem ze zdrowiem psychicznym. Dlatego ktoś, kto stara się czuć dobrze, może przyjąć twoją pomoc. Pomoc może obejmować różne kwestie, od praktycznych, takich jak zakupy spożywcze, po wsparcie emocjonalne, takie jak codzienne rozmowy.
Nie zdziw się jednak, jeśli nie są pewni, czego potrzebują. Jeśli dostrzeżesz coś, co może być pomocne, złóż konkretną ofertę, np. „Czy mogę dziś pomóc Ci załatwić sprawy?”
7. Kiedy mogę do Ciebie znowu zaglądnąć?
Nie chcesz na siłę wkraczać w czyjeś życie, mówiąc: „Zadzwonię do Ciebie kilka razy dziennie, żeby upewnić się, że wszystko w porządku”. Zbytnie angażowanie się w czyjeś życie prawdopodobnie doprowadzi do konfliktu.
Możesz jednak zapytać, czy chcesz się z nimi ponownie skontaktować. Zapytaj ich, kiedy wolą, żebyś to zrobił. Niezależnie od tego, czy chcą, abyś wysłał SMS-a jutro, czy wpadł za kilka tygodni, wszystko jest w porządku. Po prostu bądź szczery, podążając za tym i robiąc to, co mówisz, że zamierzasz.
Nie bój się rozmawiać o zdrowiu psychicznym z swoimi bliskimi.
Mamy nadzieję że dzięki naszemu krótkiemu poradnikowi będzie Ci łatwiej zainicjować rozmowę o zdrowiu psychicznym z osobami o które się troszczysz. Osoby przeżywające wczesne stadia kryzysu często nie są jeszcze tego świadome, a dzięki takiej rozmowie jest szansa zdusić chorobę w zarodku.
Wsparcie dla materiału: https://www.psychologytoday.com
