Badanie przeprowadzone przez naukowców klinicznych z „University of Manchester” w Wielkiej Brytanii wykazało, że schizofrenia może – po części – być spowodowana zaburzeniem funkcjonowania układu odpornościowego.
Pierwsze w historii badanie kliniczne nad zastosowaniem w leczeniu schizofrenii silnego leku immunosupresyjnego, metotreksatu, przyniosło wyniki które zespół opisał jako „obiecujące działanie na tak zwane objawy pozytywne, takie jak słyszenie głosów”.
Chociaż zespół podkreślał, że wielkość próby była zbyt mała, aby wykazać, czy metotreksat może działać jako dodatkowa terapia schizofrenii, odkryli „zagadkowy” wpływ terapeutyczny na objawy wczesnej schizofrenii. A to, jak argumentują, uzasadnia dalsze badania.
Odkrycia opublikowane w Journal of Translational Psychiatry rzucają nowe światło na wyniszczające i trudne do leczenia schorzenie, które powoduje cierpienie i niepełnosprawność u ludzi na całym świecie.
Schizofrenię dzieli się na tak zwane „objawy pozytywne” (np. Omamy słuchowe i wzrokowe oraz urojenia) oraz „objawy negatywne” (np. Zaburzenia myślenia, słaba motywacja i słabe funkcje społeczne).
Objawy negatywne, które w znaczący sposób przyczyniają się do niepełnosprawności związanej ze schizofrenią, są trudne do wyleczenia dostępnymi obecnie lekami.
Badanie zostało sfinansowane przez Stanley Medical Research Institute w Stanach Zjednoczonych we współpracy z Pakistan Institute of Living and Learning.
Badanie kliniczne odbyło się w Pakistanie pod kierunkiem profesora dr Imrana Chaudhry’ego z Uniwersytetu w Manchesterze, który po latach służby w brytyjskiej National Health Service (NHS) przeniósł się do Pakistanu, aby kontynuować praktykę psychiatryczną.
Brak dostępnych metod leczenia tych objawów skłonił zespół prof. Chaudhry’ego do zbadania nowych możliwości leczenia schizofrenii.
Metotreksat jest często stosowany w leczeniu chorób zapalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów i choroba Crohna.
Stany zapalne i autoimmunologiczne są częstsze u pacjentów ze schizofrenią, co może wskazywać, że istnieje wspólna przyczyna tych chorób.
„Uważa się, że metotreksat pomaga w leczeniu zaburzeń autoimmunologicznych poprzez resetowanie sposobu działania komórek T – ważnej części układu odpornościowego” – powiedział prof. Chaudhry.
„To działanie na ośrodkowy układ nerwowy może odpowiadać za remisje objawów, które przedstawiliśmy w naszych badaniach” – dodał.
Zastosowali małą dawkę 10 mg leku, którą podawano razem z rutynowymi lekami psychiatrycznymi. Pacjenci przyjmujący metotreksat nie zgłaszali żadnych istotnych skutków ubocznych, co sugeruje, że był on stosunkowo dobrze tolerowany.
Profesor psychiatrii Uniwersytetu w Manchesterze i dyrektor ds. Badań nad globalnym zdrowiem psychicznym dr Nusrat Husain dodał:
„Stosowaliśmy najniższą możliwą dawkę stosowaną w leczeniu chorób autoimmunologicznych, którą następnie stopniowo zwiększaliśmy, aby uzyskać silniejszy efekt w leczeniu schizofrenii.
Jednak zagrożenia dla zdrowia związane ze stosowaniem metotreksatu są znaczne i wymagają starannego monitorowania, dlatego w chwili obecnej zrezygnowaliśmy z szeroko zakrojonego projektu badawczego.
Psychiatra dr Omair Husain, badacz na Uniwersytecie w Manchesterze i adiunkt na Uniwersytecie w Toronto w Kanadzie, powiedział:
„Układ odpornościowy może być zaangażowany w rozwój schizofrenii, co rodzi fascynujące pytania.
Być może pewnego dnia uda nam się zidentyfikować podgrupy osób ze schizofrenią, które mogą reagować na terapie działające na układ odpornościowy.
Nieoczekiwany efekt, który znaleźliśmy w naszych badaniach, uzasadnia dalsze badania, które obecnie uważamy za wykonalne.
Przyszłe prace muszą skupić się na identyfikacji tych podgrup, być może poprzez badania wykorzystujące zaawansowane techniki obrazowania mózgu i najnowocześniejsze techniki profilowania odporności.
